Door: Anna Engel – decaan en motivatiecoach op het Coornhert Lyceum (Haarlem) & decaan-redacteur DeDecaan.net

We hebben op de Nederlandse middelbare scholen te maken met leerlingen die soms moeilijk vooruit te branden zijn. Of misschien wel ergens hun bed voor uit willen komen, maar dan vooral voor zaken die hen meer interesseren dan school. Uit het OESO-rapport over het onderwijs uit 2016 blijkt dat Nederlandse scholieren het minst gemotiveerd zijn van de wereld. De leerlingen zijn niet alleen ongemotiveerd voor hun lessen, maar ook moeilijk in beweging te krijgen voor hun keuzeproces. Dat heb ik als decaan de afgelopen jaren aan den lijve ondervonden. De leerlingen doen (meestal) plichtsgetrouw mee aan het LOB-programma, maar we kunnen nauwelijks spreken van het hebben van eigen regie, of het dragen van verantwoordelijkheid voor hun eigen proces.

En ja, we weten ondertussen zo veel meer over het puberbrein. De toekomst ligt nog ver weg en de late ontwikkeling van de prefrontale cortex stelt de leerlingen nog niet in staat om de consequenties van hun keuzes te overzien. Maar toch… Wat als het wél lukt om de verantwoordelijkheid voor hun eigen proces meer bij de leerling te leggen? Niet alleen het keuzeproces, maar ook hun schoolloopbaan, misschien hun hele leven?

Met deze insteek zal ik komend schooljaar starten met het coachen van leerlingen op het gebied van motivatie. Met name leerlingen in het voorexamenjaar lopen tegen motivatieproblemen aan. En dat heeft zo zijn weerslag op de lessen. Ongemotiveerde leerlingen hebben hun spullen vaak niet op orde en verstoren de lessen. Dit beïnvloedt de andere leerlingen in de klas ook.

Ervaring op andere scholen leert dat het coachen van leerlingen op het gebied van hun motivatie een positieve uitwerking heeft op de schoolprestaties, op de leerhouding en op de sfeer in de klas.

We weten dat het hebben van autonomie, het gevoel hebben competent te zijn en er niet alleen voor te staan de motivatie bevordert. Zal het de leerlingen lukken om bij zichzelf te ontdekken wat ze nu eigenlijk écht belangrijk vinden? Zal het mij lukken om de leerlingen inzicht te geven in hun competenties en de eventuele gaten hierin op te pakken? Geeft het ontdekken van hun waarden een impuls aan de motivatie van leerlingen? Niet alleen voor school, maar om de regie van hun loopbaan en hun leven in handen te nemen?

Dit zijn vragen die ik de komende tijd zal onderzoeken. Wat het rendement zal zijn weet ik nog niet. Ik weet wel dat ik de leerlingen een steuntje in de rug kan geven, zodat ze weten dat ze er niet alleen voor staan. Als decaan én als motivatiecoach.