De vernieuwing van het vmbo is ondertussen aardig rond. Per 1 augustus 2017 kunnen de scholen die dat willen, starten met de nieuwe beroepsgerichte programma’s. Dit heeft uiteraard ook gevolgen voor het inrichten van het profielkeuzeformulier op de keuzesite. Voor alle decanen die graag kort bijgepraat willen worden over de nieuwe structuur, geven we hieronder een samenvatting. Op de website www.vernieuwingvmbo.nl vindt u verder een zeer heldere pagina met veelgestelde vragen.

Het vmbo heeft vier leerwegen:

1. Basisberoepsgerichte leerweg (BB)
2. Kaderberoepsgerichte leerweg (KB)
3. Gemengde leerweg (GL)
4. Theoretische leerweg (TL)

De TL heeft 4 profielen:

1. Economie
2. Groen
3. Techniek
4. Zorg en welzijn

Voor de BB, KB en GL zijn er 10 profielen:

1. Bouwen, wonen en interieur (BWI)
2. Dienstverlening en producten (D&P)
3. Economie en ondernemen (E&O)
4. Groen
5. Horeca, bakkerij en recreatie (HBR)
6. Maritiem en techniek (MaT)
7. Media, vormgeving en ict (MVI)
8. Mobiliteit en transport (M&T)
9. Produceren, installeren en energie (PIE)
10. Zorg en welzijn (Z&W)

Keuzemogelijkheden op school voor de BBL, KBL en GL

Iedere school mag zelf bepalen welke profielen ze aanbieden. Voor de BBL/KBL is 6 of 7 profielen al heel veel, vaak zijn het er ongeveer 3. Voor de GL wordt er vaak alleen het profiel Dienstverlening en Producten (D&P) aangeboden. Ook het aanbod van de beroepsgerichte keuzevakken wordt bepaald door de school.

Een profiel voor de BBL, KBL of GL is opgebouwd uit:

• Gemeenschappelijk deel (5 algemeen vormende vakken (avo-vakken))
• Profieldeel (beroepsgerichte profielvak + 2 profielgebonden avo-vakken)
• Beroepsgerichte keuzevakken

Gemeenschappelijk deel (5 verplichte avo-vakken)
Welk profiel de leerling ook kiest, in het gemeenschappelijk deel zitten altijd deze 5 verplichte avo-vakken:

• Nederlands
• Engels
• maatschappijleer
• lichamelijke opvoeding (gym)
• één kunstvak

Op veel scholen zit hier als extra vak rekenen bij (hierin lesgeven is voor de school niet verplicht, maar de toets wel!).

Profieldeel (2 profielgebonden avo-vakken + beroepsgerichte profielvak)
Naast de 5 verplichte avo-vakken in het gemeenschappelijk deel krijgt de leerling ook 2 profielgebonden avo-vakken. Per profiel verschilt het aanbod en of de leerling een keuze heeft:

Profiel	Profielgebonden avo-vakken (2 stuks)
Bouwen, wonen en interieur (BWI)	wiskunde + natuurkunde (Nask1)
Maritiem en techniek (MaT)	wiskunde + natuurkunde (Nask1)
Media, vormgeving en ict (MVI)	wiskunde + natuurkunde (Nask1)
Mobiliteit en transport (M&T)	wiskunde + natuurkunde (Nask1)
Produceren, installeren en energie (PIE)	wiskunde + natuurkunde (Nask1)
Dienstverlening en producten (D&P)	keuze uit: wiskunde, natuurkunde (Nask 1), biologie of algemene economie
Economie en ondernemen (E&O)	algemene economie + een keuze uit: een moderne vreemde taal of wiskunde
Horeca, bakkerij en recreatie (HBR)	algemene economie + een keuze uit: een moderne vreemde taal of wiskunde
Zorg en welzijn (Z&W)	biologie + een keuze uit: wiskunde, aardrijkskunde, geschiedenis of maatschappijleer 2
Groen	wiskunde + een keuze uit: biologie of natuurkunde (Nask 1)

 

Het beroepsgerichte profielvak is dus profielgebonden. Het beroepsgerichte profielvak bestaat uit een aantal modulen (4 voor de BBL, KBL en 2 voor de GL).

Profiel	Beroepsgerichte profielvak (modulen)
Bouwen, wonen en interieur (BWI)	Module 1 Bouwproces en bouwvoorbereiding Module 2 Bouwen vanaf de fundering Module 3 Hout en meubelverbindingen Module 4 Design en decoratie
Maritiem en techniek (MaT)	Module 1 Maritieme logistiek en communicatie Module 2 Maritieme veiligheid Module 3 Maritieme installaties Module 4 Reparatie en onderhoud
Media, vormgeving en ict (MVI)	Module 1 Audiovisuele vormgeving en productie Module 2 2D en 3D vormgeving en productie Module 3 ICT Module 4 Interactieve vormgeving en productie
Mobiliteit en transport (M&T)	Module 1 Moterconditie testen Module 2 Wielophanging en carrosserie Module 3 Verlichting en comfortsystemen Module 4 Transport
Produceren, installeren en energie (PIE)	Module 1 Ontwerpen en maken Module 2 Bewerken en verbinden van materialen Module 3 Besturen en automatiseren Module 4 Installeren en monteren
Dienstverlening en producten (D&P)	Module 1 Organiseren van een activiteit Module 2 Presenteren, promoten en verkopen Module 3 Product maken en verbeteren Module 4 Multimediale producten maken
Economie en ondernemen (E&O)	Module 1 Commercieel Module 2 Secretarieel Module 3 Logistiek Module 4 Administratie
Horeca, bakkerij en recreatie (HBR)	Module 1 Gastheerschap Module 2 Bakkerij Module 3 Keuken Module 4 Recreatie
Zorg en welzijn (Z&W)	Module 1 Mens en gezondheid Module 2 Mens en omgeving Module 3 Mens en activiteit Module 4 Mens en zorg
Groen	Module 1 Groene productie Module 2 Tussen productie en verkoop Module 3 Vergroening stedelijke omgeving Module 4 Groene vormgeving en verkoop

 

Beroepsgerichte keuzevakken
Een leerling moet ten minste vier beroepsgerichte keuzevakken afronden om een diploma te kunnen krijgen. Keuzevakken moeten in alle gevallen landelijk goedgekeurde keuzevakken zijn die voorzien zijn van een ilt-code.

In eerste instantie zijn er landelijke keuzevakken ontwikkeld (de losse modulen uit de beroepsgerichte profielvakken kunnen ook dienen als beroepsgerichte keuzevakken!). Vmbo en mbo moeten samen bekijken of deze keuzevakken passen bij de mbo-opleiding die een leerling gaat volgen. Als dit het geval is, dan mogen de keuzevakken inhoudelijk door het mbo worden vormgegeven. Afsluiting gebeurt onder verantwoordelijkheid van het vmbo, maar kan in overleg en met betrokkenheid van het mbo plaatsvinden.

Ook derden (vmbo, mbo, branches, regio’s, enz.) kunnen keuzevakken ontwikkelen. Dit moet wel altijd in samenwerking met het vmbo plaatsvinden. Nieuwe keuzevakken kunnen een landelijke status krijgen als ze door een speciaal daarvoor ingestelde commissie zijn goedgekeurd.

Belangrijk is wel dat beroepsgerichte keuzevakken altijd moeten bestaan uit een combinatie van praktijk en theorie. Keuzevakken die bijv. alleen bestaan uit taal en rekenen of buitenschoolse vaardigheden voldoen niet aan deze eis.

Om ervoor te zorgen dat de programma’s goed aansluiten bij de beroepspopleidingen op het mbo en de arbeidsmogelijkheden in de omgeving, mag elke school het anders doen. Het enige wat niet mag, is de beroepsgerichte keuzevakken vastzetten per profiel. De leerling moet in ieder geval te kiezen hebben!

Er is bijvoorbeeld onderscheid te maken tussen verdiepende en verbredende beroepsgerichte keuzevakken. Bij verdiepen kies je voor beroepsgerichte keuzevakken die speciaal gemaakt zijn voor het profiel. Bij verbreden kies je voor beroepsgerichte keuzevakken buiten het profiel. Soms besluit een school hier vaste combinaties van te maken, bijvoorbeeld arrangementen (of een andere term) van twee verbredende beroepsgerichte keuzevakken. De school bepaalt!

Verschil BBL, KBL en GL

In de GL krijgt de leerling minder beroepsgerichte uren en een extra avo-vak.

BBL & KBL	GL
Geen extra avo-vak	Wel een extra avo-vak
Beroepsgerichte profielvak (4 vaste modulen)	Beroepsberichte profielvak (2 vaste modulen)
4 beroepsgerichte keuzevakken	2 beroepsgerichte keuzevakken

 

Voor elk profiel is er ook een beroepsgericht examenprogramma ontwikkeld speciaal voor de GL. In de GL moeten leerlingen tenminste 2 modulen van het beroepsgerichte profielvak en 2 beroepsgerichte keuzevakken volgen. De 2 modulen van het beroepsgerichte profielvak voor de GL zijn vastgelegd, de leerling kan niet kiezen.