De ene leerling let er misschien helemaal niet op, de andere maakt zich er zorgen om: het ‘bindend studieadvies’ in het hoger onderwijs. Als u er vragen over krijgt, wat moet u dan weten?

Wat is het?

In een notendop komt het bindend studieadvies (BSA) hierop neer: als eerstejaars studenten te weinig studiepunten behalen, mogen ze niet naar het tweede jaar en moeten ze de opleiding verlaten. Bij sommige opleidingen moeten ze zelfs in één keer alle zestig punten behalen. Elders zijn ze minder streng, maar eisen ze soms een voldoende voor notoire struikelvakken zoals statistiek.

Wat is het doel?

Het idee is tweeledig. Opleidingen moeten allereerst studenten tegen zichzelf beschermen en op tijd laten weten wanneer ze ongeschikt zijn. Anders blijven ze doormodderen. Maar de opleidingen hebben er zelf ook iets aan. Het idee is dat zwakke studenten een blok aan het been van de opleiding zijn en maar beter snel kunnen uitvallen. Bovendien zouden studenten sneller afstuderen dankzij het BSA en dan krijgen opleidingen sneller geld van de overheid.

Streng of niet?

De lat ligt niet aan alle universiteiten even hoog. In Wageningen is 36 punten de ondergrens. Alleen de Maastrichtse opleiding geneeskunde is soepeler: die heeft helemaal geen BSA. Aan de andere kant van het spectrum vinden we de Erasmus Universiteit Rotterdam, waar je alle 60 punten in één jaar moet halen.

Maar de soep wordt in Rotterdam niet zo heet gegeten als hij wordt opgediend. Je moet weliswaar al je studiepunten halen, maar je mag onvoldoendes met hogere cijfers compenseren, ongeveer zoals op de middelbare school.

In het hbo ligt het gemiddelde rond de 50 punten. Er zijn uitschieters naar 60 punten, maar ook dan kun je bepaalde onvoldoendes compenseren.

Politieke strijd?

Het BSA ligt gevoelig in de politiek. Als je te streng bent, stuur je immers studenten weg die gewoon wat opstartproblemen hadden en uiteindelijk heus wel hun diploma zouden behalen. Het BSA zou de ‘toegankelijkheid’ van het onderwijs in gevaar brengen.

Onderwijsminister Ingrid van Engelshoven wilde het BSA terugsnoeien tot zo’n veertig punten, kondigde ze aan. Maar dat is niet gelukt. Ze kreeg in de Tweede Kamer net geen meerderheid achter zich. De instellingen mogen dus nog steeds hun eigen norm kiezen.

Uitzonderingen?

Goed om te weten voor aarzelende studiekiezers: opleidingen kunnen een uitzondering maken als er iets bijzonders aan de hand is, bijvoorbeeld als studenten ziek worden of als er persoonlijke omstandigheden spelen. Ook voor topsporters en muzikanten zijn er uitzonderingen mogelijk. Wel heel belangrijk: je opleiding zo snel mogelijk informeren als er iets is. Je kunt niet achteraf met een excuus aankomen.

Toch een beetje bang?

Bij sommige opleidingen blijken studenten vaker het eerste jaar te ‘overleven’ dan bij andere. Uitval van studenten heeft niet altijd met het BSA te maken. Ze kunnen ook afhaken als de opleiding tegenvalt of als ze heimwee hebben en dichter bij hun ouders willen gaan studeren. Maar als uw leerlingen zich werkelijk zorgen maken over hun kansen in het eerste studiejaar, dan kunnen ze in de Keuzegids kijken hoe opleidingen op dit punt presteren. Met plusjes en minnetjes staat aangegeven of opleidingen op dit punt naar verhouding sterk of zwak zijn.